1.1 Bescherming Volksgezondheid
Het consumeren van alcohol brengt verschillende risico’s met zich mee, met name op jonge leeftijd. Voorbeelden hiervan zijn: verminderde zelfbeheersing, versterkt grensoverschrijdend gedrag en een grotere kans op risicovol gedrag, verkeersongevallen, geweld, gezondheidsklachten en vroegtijdige sterfte. Overmatig alcoholgebruik kan zowel direct als later in het leven leiden tot tal van gezondheidsproblemen, zoals hersenschade en een hogere kans op verslaving. Veel alcohol drinken in korte tijd kan leiden tot een black-out en soms zelfs resulteren in een coma. Jongeren zijn extra kwetsbaar voor de negatieve gevolgen van alcoholconsumptie. Zo was in 2016 in Europa bijvoorbeeld 19 procent van het totaal aantal doden onder 15- tot 19-jarigen alcoholgerelateerd, in vergelijking tot 5.5 procent van de totale populatie. Jongeren lopen ook meer gevaar omdat hun hersenen nog volop in ontwikkeling zijn en zij sneller een alcoholvergiftiging oplopen. Het is noodzakelijk om deze risico’s te beperken en het consumeren van alcohol op jonge leeftijd te ontmoedigen. Daarom is de boodschap: niet drinken tot 18 jaar.
Het is echter niet alleen een kwestie van gezondheid, maar ook van openbare orde en veiligheid. Alcoholgebruik kan zorgen voor overlast op straat en bij het overgrote deel van de geweldsdelicten en vernielingen in het uitgaansleven is alcohol in het spel.
1.2 Mogelijkheden van de Alcoholwet
Uiteraard is het verder terugdringen van alcoholgebruik onder minderjarigen niet enkel een kwestie van goed toezicht op de naleving van de Alcoholwet. In het Nationaal Preventieakkoord (2018) wordt een vijftal domeinen* onderscheiden met richtlijnen om de jeugd te beschermen tegen de schadelijke gevolgen van alcoholgebruik. Naleving en handhaving van de leeftijdsgrens is één van die vijf domeinen waarin acties voorgesteld worden. De daar genoemde acties zullen door alle betrokken organisaties uitgevoerd (gaan) worden.
De doelstelling van het Nationaal Preventieakkoord is een naleving van de leeftijdsgrens van 100% in 2030. Om dat doel te bereiken, is er over de hele linie en specifiek in bepaalde sectoren nog werk te verzetten. We weten dat structurele handhaving tot verbetering van de naleving leidt. Sinds 2013 zijn gemeenten verantwoordelijk voor deze handhaving. Sindsdien zijn er stappen gezet en tegelijkertijd blijft er ook ruimte voor verbetering.
* 1. Alcohol en de school en studieomgeving, 2. Marketing van Alcoholhoudende drank, 3. Bewustwording en vroegsignalering, 4. Een gezonde sportomgeving, 5. Naleving en handhaving bij leeftijdsgrens en dronkenschap
De NVWA houdt toezicht op de naleving van de leeftijdsgrens van 18 jaar bij bedrijven die alcohol aanbieden via online platformen. Lees meer over de rol van de NVWA.
1.3 Naleving leeftijdsgrens
Wanneer u geïnteresseerd bent in de naleving van de leeftijdsgrens in een bepaald gebied of sector binnen uw gemeente, kunt een nalevingsonderzoek uitvoeren. Wanneer de naleving voor een langere termijn gemonitord wordt, kun je zien of je beleid effectief is en aanknopingspunten vinden om je beleid te verbeteren. Daarnaast is het ook waardevol de verstrekkers te betrekken in dit proces door hen feedback te geven over hun handelen.
Gemeente Texel
Binnen de gemeente Texel maken we de alcoholverstrekkende bedrijven (horeca, slijterijen, supermarkten etc.) bewust van de naleving van de leeftijdsgrens. Twee jonge mysteryshoppers - waarvan er één de leeftijd van 18 jaar nog niet heeft bereikt - gaan onder begeleiding van een toezichthouder Alcoholwet een aankooppoging doen. De toezichthouder wacht op afstand tot de aankooppoging is gedaan. Direct na de aankooppoging wordt het resultaat door de toezichthouder Alcoholwet mondeling teruggekoppeld aan de medewerker en een leidinggevende. Tijdens het gesprek wordt tevens een complimenten- of rode kaart uitgedeeld. Tijdens deze controles worden geen boetes uitgedeeld, maar bij herhaalde verkeerde naleving wordt er een boeterapport opgemaakt. Deze werkwijze wordt ook tijdens de terugkoppeling van de controles vermeld.
Marja Kampstra - mcakampstra@texel.nl